Headerafbeelding

Groeicirkel

De groeicirkel is een handige methodiek waarmee je als groep aan de slag kunt met groei. Je kunt op verschillende plekken in de cirkel 'instappen', net waar je als groep behoefte aan hebt.

De cirkel is primair ontwikkeld voor de groei van leden bij groepen. Vrijwilligers maken daar vaak onderdeel van uit. Uit het doorlopen van de groeicirkel kan komen dat de groei van de vrijwilligers zelfs een voorwaarde is voor groei van het ledenaantal bij de groep. Daar waar gesproken wordt over 'groep(en)' kan natuurlijk ook de vereniging, stichting, regio of kring worden gelezen. Bij regio's gaat de groeicirkel over het verkrijgen van meer leden bij de regioactiviteiten en bijvoorbeeld trainingen. Je kunt de groeicirkel in de regio ook gebruiken voor de groei van het totaal aantal leden in de regio, maar dat vraagt wel een eigen vertaalslag van de groeicirkel naar de wijze van ondersteuning van groepen in de regio.

Aan de slag!

Meer informatie over de verschillende onderdelen van de groeicirkel vind je onder de afbeelding.

  • Vraag
    Welke reden ligt ten grondslag aan de behoefte aan of weerstand tegen groei?

    Actie
    Behoefte of weerstand:

    1. We willen groeien.
    2. We moeten groeien (bijvoorbeeld om financiële reden of omdat de gemeente dit graag wil etc.).
    3. We weten nog niet of we willen of moeten groeien.
    4. We willen en hoeven niet te groeien.

    Resultaat

    Groepen die willen groeien (1) gaan door naar de volgende stap in de groeicirkel. Groepen die moeten groeien (2) maken eerst een slag van moeten naar willen (1) om vervolgens door te gaan naar de volgende stap in de groeicirkel. Groepen die nog niet weten of ze willen of moeten groeien (3) zijn zich nog niet bewust van de noodzaak, maken een slag naar (2) en vervolgens naar (1). Daarna gaan ze naar de volgende stap in de groeicirkel. Groepen die niet willen en niet hoeven te groeien maken een bewuste keuze om niet aan de slag te gaan met groei.

    Tips & tools

    • Probeer met je gehele groep de vraag bovenaan deze pagina te beantwoorden en daardoor draagvlak te creëren voor groei.
    • Wanneer je van stap 3 naar stap 1 wil, dan kun je hierbij het beste begeleiding vragen van een (externe) coach.
    • De eerste workshop van het traject groepsontwikkeling (2011-2015) kan hiervoor gebruikt worden.
  • Het groeidoel bepalen gebeurt in drie stappen, die achter elkaar genomen worden en meerdere keren terug komen. Vanuit de huidige status komt een groeiwens naar voren die op (on)mogelijkheden wordt getoetst in de verkenning, waarna er een groeidoel ontstaat. Groeiwensen en Groeidoelen lopen gedurende dit proces een beetje door elkaar, net zo lang totdat vanuit de voorwaarden en het verkennen de groeidoelen duidelijk worden.

    Deze fase bestaat uit de volgende stappen:

    1. Huidige status
    2. Groeiwens formuleren
    3. Verkennen

    Resultaat
    De groeidoelen zijn duidelijk en geven energie bij de groep om er mee aan de slag te gaan.

  • Vraag
    Hoe staat jouw groep ervoor als het gaat om de vijf belangrijkste voorwaarden voor groei?

    Actie

    Met de volgende groeivoorwaarden (gebaseerd op de succesfactoren (SF) van het traject groepsontwikkeling) kan de huidige status getoetst worden:

    • Groei-ambitie (SF: Bestuur): De groep heeft (of ontwikkelt) gezamenlijk de ambitie om al dan niet samen met andere groepen in buurt te groeien.
    • Groeipotentie (SF: Spel & leden): Er zijn voldoende potentiële leden in de buurt van de groep om te groeien.
    • Groeipotentie (SF: Vrijwilligers): De groep heeft (of krijgt) genoeg kwalitatief goede vrijwilligers om te groeien.
    • Financiële mogelijkheden (SF: Financiën): De groep heeft (of krijgt) voldoende duurzame financiële mogelijkheden om te groeien.
    • Facilitaire mogelijkheden (SF: Accommodatie & materiaal): De accommodatie, het terrein en de materialen van de groep zijn (of worden) voldoende (kwantiteit en kwaliteit) om de groei op te vangen.

    Resultaat
    Het is inzichtelijk bij welke groeivoorwaarde(n) de uitdaging ligt.

    Tips & tools

    Beantwoord eerst kort per groeivoorwaarde de vraag bovenaan deze slide. Ga dan gelijk door naar groeiwens en verkenning. Door gebruik te maken van de plannen van aanpak die met groepsontwikkeling zijn gemaakt kun je de voorwaarden toetsen (voorbeeld plannen van aanpak zijn beschikbaar).

    Door gebruik te maken van de lightscan groepsontwikkeling kun je de voorwaarden eveneens toetsen.

  • Vraag
    Hoe ziet je groeiwens eruit per groeivoorwaarde?

    Actie
    Formuleer per voorwaarde de kwalitatieve en kwantitatieve wensen (het hoeft niet zo te zijn dat voor elke voorwaarde een groeiwens nodig is!).

    Resultaat

    De groeiwensen geven energie bij de groep om er mee aan de slag te gaan.

    Tips & tools

    • Om je groeiwensen helder te formuleren, kun je gebruik maken van SMARTIES, HARD en de Reis van de Held Methode, afhankelijk van welke methodiek het beste bij jouw groep past.
    • In de tweede workshop van het traject groepsontwikkeling worden het ideaalbeeld en concrete doelen geformuleerd. Wanneer je aan groepsontwikkeling hebt meegedaan, kan je dit ideaalbeeld en de doelen gebruiken. Heb je niet meegedaan, dan kun je de opzet van het programma gebruiken om je doelen te formuleren.
  • Vraag
    Waar zitten de kansen en bedreigingen als je je groeidoelen wilt bereiken? Welke sterke kanten kunnen je helpen om je groeidoelen te bereiken, en welke zwakke punten zitten je in de weg?

    Actie

    Maak voor alle vijf groeivoorwaarden een verkenning. Maak nog geen keuzes en probeer zo objectief mogelijk te zijn.

    Resultaat

    Het is inzichtelijk welke (on)mogelijkheden je hebt om je groeidoel te bereiken.

    Tips & tools

    • Met Scouts in kaart kun je helder krijgen waar je potentiële leden wonen.
    • Met een profielschets van je groep kun je een beeld krijgen van je huidige doelgroep en mogelijke potentiële doelgroep.
    • Met het prognosemodel kun je doorrekenen hoe je ledenontwikkeling er in de toekomst uit zou kunnen gaan zien.
    • Met doelgroepinformatie kun je je programma, werving, communicatie en zichtbaarheid en uitstraling aanpassen aan je eigen of je te werven doelgroep.
  • Vraag
    Welke sterke kanten ga je gebruiken om je groeidoelen te bereiken? Welke zwakke kanten ga je aanpakken om je groeidoelen te bereiken? Welke kansen ga je pakken om je groeidoelen te bereiken? Welke bedreigingen ga je aanpakken om je groeidoelen te bereiken?

    Actie

    Maak keuzes en stel prioriteiten. Maak keuzes: waar richt je je op?

    1. Volledige markt (bijvoorbeeld alle kinderen in de buurt).

    2. Verschillende segmenten (bijvoorbeeld de kinderen in de beverleeftijd uit doelgroep E, F en K*).

    3. Een segment (bijvoorbeeld alleen de kinderen in de beverleeftijd uit doelgroep F*). Gaan we ons richten op de eigen bestaande doelgroep of gaan we ons richten op een andere doelgroep? NB: ook keuzes maken m.b.t. de andere groeidoelen.

    Resultaat

    Er is duidelijkheid waarop we ons richten bij het realiseren van de groei.

    Tips & tools

    Met doelgroepinformatie* kun je je programma, je werving, je communicatie en je zichtbaarheid en uitstraling aanpassen aan je eigen of je te werven doelgroep.

    * We maken gebruik van informatie van Mosaic van Experian (zie download onder aan de pagina), hier komen ook de letters E, F en K vandaan.

  • Vraag
    Welke routes zijn beschikbaar voor de strategische keuze(s)? Hoe pas ik de routes aan de situatie van de groep aan?

    Actie

    Onderzoek de routes en pas ze aan je eigen situatie aan, voorbeelden zijn:

    • Werving van jeugdleden (segmentatie/doelgroep).
    • Behouden van jeugdleden (segmentatie/doelgroep).
    • Werving van vrijwilligers (segmentatie/doelgroep).
    • Behoud van vrijwilligers (segmentatie/doelgroep).
    • Oplossen van de wachtlijsten.
    • Oprichten nieuwe groep/speltak onder de vlag van een bestaande groep (segmentatie/doelgroep).
    • Oprichten nieuwe groep/speltak met twee of meer groepen samen (segmentatie/doelgroep).
    • Oprichten nieuwe groep/speltak (witte vlek) (segmentatie/doelgroep).
    • Vergroten van diversiteit door aanpassen tijdstip/locatie.
    • Vergroten van diversiteit door aanbieden van nieuwe ‘producten’ (segmentatie/doelgroep).

    Resultaat
    Er is gekozen voor één of meerdere routes. De routes zijn eventueel aangepast.

    Tips & tools

    Deze routes zijn nog niet beschikbaar. Graag wil het groeiteam samen met de groepen de routes uitwerken, zodat zij op termijn voor andere groepen ook beschikbaar zijn.

  • Vraag
    Welke middelen gaan we gebruiken om de routes af te leggen?

    Actie

    1. Onderzoek welke middelen er beschikbaar zijn.
    2. Onderzoek en selecteer welke middelen direct bruikbaar zijn.
    3. Onderzoek en selecteer welke middelen gecreëerd of aangepast dienen te worden.

    Resultaat
    Naast de gekozen routes is duidelijk welke middelen gebruikt gaan worden.

    Tips & tools

  • Vraag
    Welke activiteiten worden door wie op welk moment gedaan?

    Actie

    • Maak een taakverdeling.
    • Spreek indicatoren af.
    • Maak een (meer)jarenplanning.

    Resultaat

    (Meer)jarenplan groei is opgesteld.

    Tips & tools

    • Je kunt de Blokkendoos voor besturen gebruiken voor de taakverdeling binnen het bestuur.
    • Er zijn voorbeelden van (meer)jarenplannen met groeiambities.
    • Het groeiplan kan een resultaat zijn van de activiteiten vanuit de plannen van aanpak van het traject groepsontwikkeling en/of vanuit bestuurscoaching.
  • Vraag
    Wordt alles uitgevoerd zoals afgesproken?

    Actie

    • Doe wat bedacht is.
    • Monitor de acties.
    • Stuur indien nodig bij.
    • Vier successen.

    Resultaat
    Het plan is uitgevoerd zoals gepland.

    Tips & tools

    • Spreek vooraf met elkaar af wanneer er een (sub)doel bereikt is en vier dit. Maak de (sub)doelen niet te groot.
    • Bedenk een monitoringsinstrument waarmee je de voortgang kunt meten. Hiervoor is het handig dat je afspreekt welke indicatoren je gaat meten.
    • Je zou bijvoorbeeld een eigen ‘Vink- en vierlijst’ kunnen maken.
    • Gebruik een log(boek) om je acties te volgen.
  • Vraag

    • Wat ging goed en wat kon beter/anders?
    • Wat is het effect van de activiteiten uit het groeiplan?
    • Kan de groeicirkel weer opnieuw toegepast worden?

    Actie

    • Monitor de acties.
    • Houd een procesevaluatie (Hoe verliep het proces? Hebben we ons aan onze afspraken gehouden? etc.).
    • Doe een effectmeting (Hoeveel leden hebben we erbij? Hoeveel leiding is veel enthousiaster geworden?).
    • Stel verbeterpunten vast in een hernieuwd plan of als punt voor de volgende keer.

    Resultaat
    Het is inzichtelijk welke resultaten op welke wijze behaald zijn. Het is duidelijk welke verbeterpunten er zijn voor het vervolg.

    Tips & tools

    • Bedenk vooraf vragen die je als procesevaluatie-instrument wilt gebruiken.
    • Bedenk vooraf vragen die je als effectevaluatie-instrument wilt gebruiken. Maak hier ook gebruik van de eerder vastgestelde indicatoren.
    • Bedenk of je op basis van de (nieuwe) inzichten de cirkel weer opnieuw (versneld) moet doorlopen voor de vervolgacties.

Ondersteuning