Headerafbeelding
  1. Home
  2. Scouting Academy
  3. Tools
  4. Tools groepsbegeleider
  5. Groepsbegeleiderscompetenties

Groepsbegeleiderscompetenties

De routekaart is een online trainingsroute voor groepsbegeleiders. In de routekaart vind je diverse mogelijkheden om aan je competenties te werken, zodat je snel en makkelijk ziet op welke manieren je aan een bepaalde competentie kunt werken. De routekaart is analoog opgebouwd aan de kwalificatiekaart. Dit betekent dus ook dat je niet alles uit de routekaart hoeft te doen, je pikt alleen de competenties er uit die je nog wil ontwikkelen als groepsbegeleider. Je kiest dus zelf met welke competentie je aan de slag wil en op welke manier.

Routekaart groepsbegeleiders - groepsbegeleiderscompetenties
1,6 MB
Routekaart groepsbegeleiders - compleet
1,6 MB

Kennis van Scouting

  • Vrijwilligersvisie
    Bekijk het filmpje over (duurzaam) vrijwilligersbeleid. Wat heeft jouw groep nodig op het gebied van vrijwilligersbeleid?

    Spelvisie en spelaanbod
    Bekijk het filmpje over het spiekbriefje van Spel. Hierin worden de kernpunten van de spelvisie en het spelaanbod besproken.

    Scouting Academy
    Bekijk de video alles over Scouting Academy.

  • Algemeen / geschiedenis
    In module 2 voor leidinggevenden vind je onder andere de geschiedenis van Scouting (hoofdstuk 3.1), het gedachtegoed van Scouting (hoofdstuk 3.2), een paragraaf over de organisatie en opbouw van Scouting Nederland van groep tot landelijk bestuur (hoofdstuk 3.3) en als laatste een paragraaf over de maatschappelijke rol van Scouting in de samenleving (hoofdstuk 3.4).

    Spelvisie en spelaanbod
    De spelvisie SCOUTS is de basis van het Scoutingprogramma. In een goed Scoutingprogramma komen de zes elementen van SCOUTS in voldoende mate aan bod. Het spiekbriefje van Spel is een samenvatting van de belangrijkste onderdelen van het Scoutingprogramma en de uitwerking hiervan. In twee presentaties wordt hier dieper op ingegaan: 1. Presentatie met de belangrijkste zaken per speltak en 2. Presentatie met de belangrijkste zaken per onderwerp. Daarnaast is het goed om je te verdiepen in de spelthema’s van de bevers en de welpen: Hotsjietonia en de Jungle. Tot slot kennen we de kompassen en gidsen: voor elke speltak is er een kompas en/of een gids met alle informatie over deze speltak.

    Doorlopende leerlijn
    Progressiematrix
    Op de site van Scouting Nederland staat de progressiematrix als één van de zeven elementen van de doorlopende leerlijn. Daarnaast is deze uitgewerkt per speltak. Ook voor waterscouting is er een aparte progressiematrix.

    Jeugdparticipatie
    Op de site van Scouting Nederland kun je in Module 1, Spelvisie en spelaanbod en in Module 5, Activiteitenwensen en spelideeën meer lezen over jeugdparticipatie.

    Scouting Academy
    Op de website van Scouting Nederland is een deel ingericht speciaal voor Scouting Academy. Hierop staat bijvoorbeeld een algemeen stukje over de visie van Scouting Academy en het traject dat een leidinggevende doorloopt om gekwalificeerd te worden. Tevens vind je in de toolkit praktijkbegeleiders een aantal handige documenten.

    De modules voor leidinggevenden zijn ook te vinden op de website van Scouting Nederland.

    Vrijwilligersvisie
    Als model, om zichtbaar te maken wat de verschillende onderdelen van goed vrijwilligersbeleid zijn en hoe deze onderdelen zich tot elkaar verhouden, is de cyclus duurzaam vrijwilligersbeleid ontstaan. Je vindt hem hier.

  • Algemeen
    Bezoek een regioraad of een landelijke raad en bekijk met eigen ogen hoe het democratisch proces binnen de vereniging werkt. Ga tijdens die bijeenkomst in gesprek met de persoon die jouw regio vertegenwoordigt en met één van de bestuursleden van de regio of Scouting Nederland.

    Spelvisie en spelaanbod
    Bekijk de complete progressiematrix en die van één van de speltakken. Bedenk voor jezelf wat de meerwaarde is van de progressiematrix en hoe je dit in jouw groep (meer en/of beter) kunt toepassen.
    Vul zelf een aantal regels in op een blanco schema van de progressiematrix om te kijken hoe jouw ingevulde regels overeenkomen met de progressiematrix van Scouting Nederland. Bespreek dit met de praktijkbegeleider.

    Scouting Academy
    Leg aan een nieuwe leidinggevende uit hoe Scouting Academy werkt. Begin bij de start van de Scoutingcarrière en eindig bij de kwalificatie voor de functie van deze leidinggevende. Vraag aan de praktijkbegeleider om te observeren en om feedback te geven.

  • Spelvisie en spelaanbod
    Eén van de 12 modules voor leidinggevenden gaat over spelvisie en spelaanbod. Veel regio’s organiseren deze module voor leidinggevenden. Als je nog geen gekwalificeerd groepsbegeleider bent, omdat je bijvoorbeeld van buiten Scouting komt, kan het zinvol zijn om deze training te volgen. In deze module wordt namelijk de basis van onze Scoutingvisie uitgelegd. Als de module in jouw regio niet los gegeven wordt, kun je ook eens informeren bij een andere regio of kijk in Scouts Online (SOL) onder menu Vrijwilligers - inschrijven trainingen. Hier zie je meteen waar deze training nog meer wordt aangeboden.

    Scouting Academy
    Module 3 voor leidinggevenden gaat over Scouting Academy. Veel regio’s organiseren deze module voor leidinggevenden. Als je nog geen gekwalificeerd groepsbegeleider bent, omdat je bijvoorbeeld van buiten Scouting komt, kan het zinvol zijn om deze training te volgen. Als de training in jouw regio niet los gegeven wordt, kun je ook eens informeren bij een andere regio of kijk in Scouts Online (SOL) onder menu Vrijwilligers - inschrijven trainingen. Hier zie je meteen waar deze training nog meer wordt aangeboden.

  • Algemeen / geschiedenis
    Bekijk de documentaire over de geschiedenis van Scouting en test jouw kennis van de geschiedenis van Scouting in 20 vragen en zie hoeveel er jij al vanaf weet. Klik hier voor de quiz.

    Spelvisie en spelaanbod
    Test jouw kennis over de spelvisie en het spelaanbod in 20 vragen. Zie hoeveel jij er al vanaf weet. Er zijn verschillende varianten:

    Doorlopende leerlijn
    Test jouw kennis over de doorlopende leerlijn in de quiz. Na 20 vragen weet je hoe je ervoor staat.

    Scouting Academy
    Test jouw kennis over Scouting Academy in de quiz. Na 20 vragen weet je hoe je ervoor staat.

  • Spelvisie en spelaanbod

    • Bespreek met je praktijkbegeleider de spelvisie en het spelaanbod van Scouting Nederland en hoe dat aansluit binnen jullie groep. Waar liggen de aandachtspunten? Waar willen jullie staan als groep? Wat kan jij als groepsbegeleider daaraan bijdragen?
    • Ga in gesprek met een leidingteam over de programmaopbouw (afwisseling, uitdaging, spanningsboog, actie en rust, bieden, structuur, zingeving). Ga na of deze punten voor de leidinggevenden herkenbaar zijn als uitgangspunt van een opkomst van de speltak.
    • Ga in gesprek met een leidingteam hoe de aansluiting is met de onderliggende en bovenliggende speltak. Hoe is het contact tussen de speltakken? Past de leeftijdsindeling? Hoe gaat het overvliegen?

    Vrijwilligersvisie
    Bespreek alle stappen van de cyclus duurzaam vrijwilligersbeleid van Scouting Nederland met je groepsbestuur. Worden alle stappen ingevuld? En zo ja, hoe? Zijn jullie daar tevreden over? Wat is al goed geregeld en wat kan er beter?

Ontwikkelingsmogelijkheden

  • Faciliteren en initiëren persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten
    Hieronder staat een aantal filmpjes over onderwerpen welke te maken hebben met ontwikkeling:

    Verder nog filmpjes over effectief vragen stellen en meer over gesprektechnieken.

    Ruimte om te leren
    Bekijk onderstaande filmpjes:

  • Faciliteren en initiëren persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten
    In de toolkit praktijkbegeleiders staan twee hoofdstukken over Scouting Academy in jouw groep en over opleiden:

    Competentiemanagement
    Het boek Competentiemanagement is een praktisch en toegankelijk boek over de ontwikkeling van jouw competenties. Het is geschreven voor alle hbo-opleidingen die de competenties van hun studenten willen ontwikkelen en voor alle studenten die meer wil weten over hun eigen sterkten en verbeterpunten. Alle hoofdstukken staan vol met opdrachten en tests, die je helpen om je eigen competenties te onderzoeken en te ontwikkelen. Het boek is erg geschikt voor zelfstudie en geeft je veel ruimte voor eigen invulling.

    Competenties in kaart
    Om de competenties duidelijk te krijgen is er een waaier competenties in kaart. Een handig overzicht van 44 competenties uit het competentiemodel van Schouten & Nelissen. In kleur is aangegeven hoe de competenties zich verhouden tot de basiscompetenties ‘denken’, ‘voelen’ en ‘doen’.

    Alle competenties zijn voorzien van een korte definitie en van gedragsvoorbeelden. Het grote voordeel hiervan is dat voor alle partijen nu volstrekt duidelijk is wat onder de competenties wordt verstaan. Bovendien bevat elk kaartje ontwikkeltips waardoor meteen duidelijk wordt hoe aan de betreffende competentie gewerkt kan worden. De waaier competenties in kaart is bruikbaar als hulpmiddel in tal van situaties, zoals coaching, functioneringsgesprekken, sollicitatieprocedures, beroepenoriëntatie, opstellen van competentieprofielen en persoonlijke ontwikkelplannen.

    Ruimte om te leren
    Op Carrieretijger kun je een stuk lezen over reflecteren en zelfreflectie. Reflecteren is een belangrijke competentie, en vooral een veelgebruikte term. De volgende onderwerpen komen in het stuk aan bod:

    • Wat houdt reflecteren in?
    • Hoe moet je reflecteren?
    • Reflecteren is niet hetzelfde als evalueren
    • Zelfreflectie
    • Tips voor reflecteren

    Leren
    Hoe kun je via de SMART methode een leervraag formuleren? Op deze website staan oefeningen en kun je lezen hoe je dat vervolgens kan aantonen.

  • Faciliteren en initiëren persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten
    Vul een TOP-formulier voor jezelf in: waar sta jij in je eigen ontwikkeling als groepsbegeleider? Welke competenties wil jij nog ontwikkelen en hoe ga je dat doen? Probeer dit SMART te houden. Bespreek je TOP-formulier met je begeleider.

    Vraag aan de trainers in je regio of er een training voor leidinggevenden is waar je een keer kunt komen kijken, om hiermee een beter beeld te krijgen van wat leidinggevenden uit jouw groep kunnen leren bij een training. Bespreek met de trainers welke mogelijkheden er zijn voor trainingen binnen de regio.

  • Faciliteren en initiëren persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten
    Module 3 voor leidinggevenden gaat over Scouting Academy. Veel regio’s organiseren deze module voor leidinggevenden. Als je nog geen gekwalificeerd groepsbegeleider bent, omdat je bijvoorbeeld van buiten Scouting komt, kan het zinvol zijn om deze training te volgen. Als de training in jouw regio niet los gegeven wordt, kun je ook eens informeren bij een andere regio of kijk in Scouts Online onder menu Vrijwilligers - inschrijven trainingen. Hier zie je meteen waar deze training nog meer wordt aangeboden.

  • Faciliteren en initiëren persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten
    Test jouw kennis over het herkennen van competenties in een quiz met 20 vragen en zie hoeveel jij er al vanaf weet.

    In de test over Scouting Academy staan een aantal vragen over competenties. Zie module 3, Scouting Academy op pagina 29 en 30.

  • Faciliteren en initiëren persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten
    Om een indruk te krijgen welke trainingen regionaal en landelijk aangeboden worden kan je onderstaande opdrachten doen:

    Noteer welke trainingen interessant voor je groep zijn en bespreek met de praktijkbegeleider wat jullie met deze kennis kunnen doen binnen jouw groep.

    Speel het competentiespel.

    Welke competenties heb ik in huis? Waar ben ik goed in? Welke kwaliteiten moet ik nog verder ontwikkelen om mijn functie goed te kunnen uitvoeren? Welke competenties heb ik nodig als ik naar die nieuwe functie wil groeien? Speel het competentiespel en je krijgt antwoord op al deze vragen.

    Competenties zijn kwaliteiten of vaardigheden die tot uiting komen in succesvol gedrag. Vrijwel alle competenties kunnen ontwikkeld worden. Die ontwikkeling begint met weten waar je nu staat, dus weten in welke mate je over bepaalde competenties beschikt en duidelijk weten waar je naartoe wilt, dus welke kwaliteiten je moet of wilt ontwikkelen.

    (Tip: je kunt dit spel ook met een vrijwilliger spelen)

  • Faciliteren en initiëren persoonlijke ontwikkelingsactiviteiten
    Ga in gesprek met leidinggevenden: welke leiding is bezig met zijn eigen ontwikkeling? Welke leiding heeft er meer moeite mee of zit in de weerstand? Hoe komt dit (bespreek de interne en externe factoren)? Is er een verschil in leeftijd hoe leiding leert? Bespreek de uitkomst met de praktijkbegeleider. Hoe kunnen jullie hier gezamenlijk ondersteuning aan bieden?

    Ruimte om te leren
    Ontdek door middel van een doe-opdracht hoe het in jouw groep gesteld is met het leerklimaat of ga aan de slag met het leerklimaat in jouw groep.

    Leren
    Inventariseer welke leermogelijkheden een leidinggevende of een team op dit moment in jouw groep heeft. Hoe kan iemand de benodigde kennis en vaardigheden verkrijgen? Of waar kan hij verder in leren en bekwaam worden? Ga in gesprek met de praktijkbegeleider en bedenk vervolgens tenminste één nieuwe manier, waar leidinggevenden of teams ook écht op zitten te wachten.

Begeleiden

  • Stimuleren en motivieren
    Het Johari-venster helpt je om meer zicht te krijgen waarover je communiceert, en op welke manier je dat doet. Het woord ‘Johari’ klinkt misschien wat raar, maar het is gewoon een afkorting van Joseph Luft en Harry Ingham. Scouting Nederland heeft een filmpje over Johari gemaakt.

    Begeleiden
    Een presentatie over meerdere theorieën van begeleiden kun je op Prezi vinden. Welke theorie spreekt jou aan? Bespreek met je begeleider hoe je een bepaalde theorie zou kunnen toepassen op een specifieke situatie.

    Bekijk filmpjes over leerstijlen en breinleren:

    Omgaan met weerstand / communiceren
    Op YouTube is een aantal filmpjes te vinden over de Roos van Leary. In ben je dominant of volgend wordt uitgelegd waarom mensen in de weerstand kunnen komen door jouw manier van vragen stellen. Een ander filmpje geeft meer theoretische uitleg over de Roos van Leary. Deze wordt hierin uitgelegd aan de hand van een aantal voorbeelden (einde filmpje). De Roos van Learytraining van Quiris loopt de hele Roos van Leary door met dezelfde casus: koffie halen. Hieruit hoor je de verschillende manieren van vragen stellen.

  • Omgaan met weerstand
    Als groepsbegeleider voer je vele gesprekken met de leiding van je groep. Het kan voorkomen dat een leiding, tijdens zo’n gesprek, niet het gedrag vertoont dat je zou willen. Door gebruik te maken van de Roos van Leary kun je dat gedrag beïnvloeden.

    Lees de theorie van de Roos van Leary op Carrièretijger en werken met de Roos van Leary

    Begeleiden

    • Vrijwilligers leren op verschillende manieren. Op Carrièretijger is een theorie te vinden waar verschillende leerstijlen te vinden zijn, zoals Kolb en Vermunt.
    • Lees meer over Breinleren in de blog van Janneke, principes van breinleren welke van zes breinprincipes uitgaat. Verder is het boek Breindidactiek een aanrader, hierin staan benaderingen om breinkennis toe te passen in hun praktijk: zes breinprincipes om lessen te verrijken en de ASOOO benadering om te motiveren tot leren.

    Stimuleren en motiveren
    Op een aantal websites kan je het een en ander terugvinden over motivatietechnieken en coaching vaardigheden:

  • Begeleiden
    Scouting Nederland biedt landelijk de training coachen aan. Ben je geïnteresseerd in vormen van begeleiding en coaching in het bijzonder. Lijkt het je leuk om hiermee te oefenen en te leren van elkaar? Kijk in Scouts Online waar en wanneer deze training wordt gegeven.

  • Begeleiden
    Test jouw kennis over het ‘coachen en begeleiden’ en zie hoeveel jij er al vanaf weet. Klik hier voor de quiz.

  • Omgaan met weerstand
    Ga eens terug naar een gesprek met een leiding die in de weerstand zat.

    Zoek in de Roos van Leary het kwadrant op waar het gedrag van die persoon zat. Reflecteer ook op je eigen gedrag. In welk kwadrant zat jij? In welk kwadrant zou je moeten zitten om het gedrag van de ander (positief) te beïnvloeden?

    Begeleiden
    Op welke manier begeleid jij? Bij welke theorie past dit? Wat voor effect heeft jouw begeleidersstijl op de leidinggevende en het speltakteam? Hoe zorg je er voor dat iedere vrijwilliger aandacht krijgt? Bespreek je bevindingen met je begeleider.

    Begeleiden / zelfvertrouwen
    Hoe zelfverzekerd ben jij? In Psychologie magazine is een artikel geschreven over zelfvertrouwen, inclusief een zelftest. Vul de test in en bekijk hoe het met jouw zelfvertrouwen is gesteld. Wat voor invloed heeft dat op de andere kaderleden?

Gespreksvaardigheden

  • Gesprekstechnieken

    Feedback
    Op YouTube vind je meerdere filmpjes over feedback geven. De ene is serieuzer dan de andere, al kunnen de grappige filmpjes ook interessant zijn.

  • Gesprekstechnieken

    • In module 12 voor leidinggevenden vind je diverse gesprekstechnieken en de achtergrond ervan.
    • Door het stellen van open vragen geef je iemand de ruimte om zelf na te denken en te kiezen welke kant het antwoord op gaat. Op de pagina van motiverende gespreksvoering vind je leuke oefeningen, uitleg over open vragen en het effect daarvan en voorbeelden van open vragen. Of lees de handleiding voor het stellen van open vragen.
    • Op slideshare staat een presentatie over communicatie/gesprekstechnieken.

    Ouders
    Hoe goed je het ook voor elkaar hebt, je kan te maken krijgen met een klacht. Een klacht is een uiting van ontevredenheid. Regelmatig reageren mensen emotioneel. Het is geen reden tot paniek. De vraag is: hoe los je samen met de klant de klacht op? Salesquest heeft een praktisch vijfstappenplan om klachten tot tevredenheid op te lossen. Ook een website voor ondernemers geeft handige tips.

    Feedback
    De feedforward methode is er op gericht om gevraagde adviezen of tips met elkaar te delen met als doel er samen beter van te worden. Het werd bedacht door Marshall Goldsmith, een leiderschapscoach in Amerika. Feedforward gaat over de toekomst, niet over het verleden.

    Op de managementsite lees je een aantal positieve effecten van feedforward.

  • Ouders

    • Inventariseer per speltak wat voor informatie- en oudergesprekken zij hebben. Wat komt overeen binnen de speltakken? Wat past per speltak? Ga in gesprek met de vrijwilligers om te kijken wat de goede punten zijn en wat ze van een andere speltak kunnen leren.
    • Hoe betrekt de groep ouders? Inventariseer per speltak hoe waar zij de hulp van ouders vragen. Hoe organiseren ze dat? Wat zijn de sterke punten per speltak? Wat kunnen ze leren van een andere speltak?

    Bijzondere gesprekken
    Inventariseer wat vrijwilligers afgelopen jaar aan klachten hebben gehoord of ervaren. Hoe is daarmee om gegaan? Wat is er gebeurt met de klachten? Worden de klachten genoteerd? Hoe wil de groep omgaan met klachten van vrijwilligers en ouders? Bespreek dit binnen het groepsbestuur.

    Bijzondere gespreksvormen
    Oefen onderstaande gespreksvormen met je begeleider of een andere vrijwilliger:

    • Positieve feedback geven
    • Negatieve feedback geven
    • Feedback geven volgens de feedforward methode
    • Feedback ontvangen (hoe reageer jij als je begeleider jou positieve of negatieve feedback geeft)
    • Slechtnieuwsgesprek
    • Voortgangsgesprek, gebruik daarbij het format van Scouting Nederland
    • Een klacht ontvangen, behandelen en afhandelen
    • Een vrijwilliger aanspreken op (ongewenst) gedrag

    Wat doet dit met jou? Welke gespreksvormen gaan je goed af en welke vind je lastig? Hoe kun je omgaan met de gesprekvormen die je lastig vindt?

  • Gesprekstechnieken

    • Scouting Nederland biedt landelijk de training diverse gesprekstechnieken aan. In deze training ga je dieper in op gespreksvaardigheden en oefen je ermee in de praktijk. Kijk in Scouts Online wanneer deze training wordt gegeven.
    • Module 12 voor leidinggevenden gaat over gespreks- en overlegvaardigheden. Veel regio’s organiseren deze module voor leidinggevenden. Als je nog geen gekwalificeerd groepsbegeleider bent, omdat je bijvoorbeeld van buiten Scouting komt, kan het zinvol zijn om deze training te volgen. Als de module in jouw regio niet los gegeven wordt, kun je ook eens informeren bij een andere regio of kijk in Scouts Online.

  • Gesprekstechnieken

    • Laat een ervaren groeps- of praktijkbegeleider jou observeren tijdens een gesprek tussen jou en een leidinggevende of team en laat hem feedback geven op jouw manier van het voeren van een gesprek. Denk hierbij aan het gebruik van verschillende gesprekstechnieken. Film stukjes van het gesprek met bijvoorbeeld je mobiel en bespreek het samen na.
    • Ga in gesprek met een vrijwilliger voor het oefenen van vragen stellen. Voer de volgende drie oefeningen uit:
      • Stel eerst vijf gesloten vragen.
      • Stel vijf open vragen.
      • De vrijwilliger vertelt je iets, en jij stelt vervolgens een open vraag die voortborduurt op wat de ander vertelde (doorvragen).

    Welk soort gesprek heb je als je gesloten vragen stelt en welk soort als je open vragen stelt? Wat is het verschil? Waar voel je meer voldoening bij?

Vrijwilligersbeleid

  • Vinden
    Gebruik jij graag beeldmateriaal om mensen nieuwsgierig te maken en te stimuleren om vrijwilliger te worden bij Scouting? Dan kun je deze wervingsfilm goed gebruiken!

    Vinden en binden
    Gerben Nouse en Iris Persijn hebben een slideplayer gemaakt met als onderwerp vinden, binden, boeien en groeien. In de presentatie zie je theorie, maar ook vragen welke je jezelf over dit onderwerp kan stellen.

    Vinden, binden en boeien
    Regio Rotterdam Rijnmond en Regio ZON hebben PowerPoint gemaakt van de training werven en behoud van vrijwilligers:

  • Vinden

    • Ledenwerving is een 'hot issue'. Daarom is voor alle groepen vanuit een reeks wervingsproducten ontwikkeld, waar je als groep op jouw manier mee aan de slag kunt. Lees op de website meer tips & tricks.
    • Hoe pak je een intakegesprek aan? Hoe kom je erachter of een vrijwilliger echt geschikt is voor de functie? En wat doe je als het niet goed zit? Kortom, heeft de kandidaat dat in huis wat voor de functie binnen je team nodig is en anderzijds, bieden de functie en de organisatie dat wat de kandidaat zoekt? Scouting Nederland heeft een stuk over intakegesprekken op de website staan.

    Vinden, binden, boeien en afscheid
    Op de website van Scouting Nederland zijn over vinden, binden, boeien en afscheid praktijkvoorbeelden, tools, achtergrondinformatie en ontwikkelaanbod te vinden.

    Boeien

  • Vinden

    • Vraag een aantal vrijwilligers binnen de groep om drie namen op te schrijven van iemand die ze kennen die misschien belangstelling heeft om iets voor Scouting en/of jullie groep te doen. Bespreek deze namen binnen het bestuur en neem contact op met deze eventuele belangstellenden.
    • Hoe breng je in kaart voor welke functies je vrijwilligers zoekt? Hoe bepaal je het juiste aantal en of ze uit het juiste (Scouting)hout gesneden zijn? Bespreek dit met het groepsbestuur.
    • Breng in kaart hoeveel plusscouts, ouders en oud-leden/oud-leiding op dit moment flexibel inzetbaar zijn. Bij wat voor activiteiten zou de groep flexibele vrijwilligers kunnen gebruiken? Hoeveel wordt er nu gebruik gemaakt van flexibele inzet? Is dat zoals je groep dit wilt hebben? Wat kunnen eventuele acties zijn om dit te verbeteren? Bespreek je bevindingen binnen het groepsbestuur.

    Binden
    Ga een (gedeelte) van een opkomst observeren: schrijf alles op wat er gebeurt. Verdeel vervolgens je observaties in twee kolommen: subjectief of objectief. Check je observatie bij de betrokken vrijwilliger(s), klopt het wat je hebt gezien? Is datgene wat jij hebt gezien ook zo ervaren door de vrijwilliger? Bespreek dit met je begeleider.

    Boeien

    • Ga met 5 vrijwilligers in gesprek over wat hen motiveert om hun vrijwilligerswerk binnen de groep te doen. Wat is de reden dat ze bij deze groep zitten? Wat halen ze en wat brengen ze? Vergelijk de uitkomsten van deze vrijwilligers. Wat komt er overeen en wat is er verschillend?
    • Onderzoek per speltak de motivatie van de vrijwilligers om bij de groep betrokken te zijn. Waar zijn de vrijwilligers nu buiten Scouting mee bezig? Waar denk je dat de vrijwilliger over vijf jaar mee bezig zijn binnen en buiten Scouting? Komen er verschuivingen in de taken van vrijwilligers?

  • Boeien
    Onderzoek welke waarderingsmomenten er binnen jullie groep zijn. Worden er waarderingstekens van Scouting Nederland aangevraagd? Of hebben jullie eigen manieren om je vrijwilligers in het zonnetje te zetten?

  • Vinden
    Nodig de praktijkbegeleider van jouw groep uit voor een gesprek om samen naar de taakverdeling te kijken en droom met elkaar hoe het vrijwilligersbeleid in jullie groep er over vijf jaar uit zou kunnen zien. Lees beiden vooraf het document over de verschillen tussen groepsbegeleider en praktijkbegeleider. Bekijk samen het filmpje over (duurzaam) vrijwilligersbeleid en maak daarna afspraken om hierin een eerste stap te zetten. Wat heeft jouw groep nodig op het gebied van vrijwilligersbeleid?

    Afscheid
    Voer een afrondingsgesprek met een vrijwilliger die in de afgelopen tijd is weggegaan. Gebruik tijdens dit gesprek het format van Scouting Nederland. Wat brengt dit gesprek je? Bespreek dit in het groepsbestuur.

Groepsproces

  • Groepsprocessen
    Er zijn verschillende modellen van groepsdynamica, naast theorie erover te lezen kan je ook dit filmpje bekijken.

    Motiveren
    Wat is motiveren en wat bedoelen we met intrinsieke- en extrinsieke motivatie? In het filmpje wat is motiveren worden ook enkele voorbeelden gegeven.

  • Groepsprocessen

    • Er zijn verschillende modellen van groepsdynamica, zoals Tuckman, zesfasenmodel volgens Remmerswaal, Teamontwikkeling volgens Amelsvoort en Scholtes, Teamwiel van Vroemen. Welk model herken je binnen jouw groep? Op welk moment?
    • In De vijf frustraties van teamwork legt Patrick Lencioni de kern van samenwerking in teams bloot. Dat doet hij aan de hand van deze parabel, waarin Catherine Peterson een team moet leiden dat onderling zo in conflict is geraakt dat het de hele organisatie negatief beïnvloedt. Gaandeweg openbaren zich vijf grote frustraties waarmee teamleden worstelen, frustraties die de samenwerking saboteren: gebrek aan vertrouwen, angst voor confrontatie, gebrek aan betrokkenheid, afschuiven van verantwoordelijkheid en niet-resultaatgericht werken.
    • Het leven en/of participeren in groepen is waardevol. Je leeft en deelt met elkaar, oefent sociale vaardigheden, hebt samen plezier, leert van elkaar en steunt elkaar als dat nodig is. Althans, als de groep goed functioneert. Vrijwilligers hebben soms zelf voor de speltak gekozen, soms worden ze erin geplaatst. Dan is het de vraag of de groepsleden ook samen een hechte groep kunnen gaan vormen. Je kunt echter veel doen om de groepscohesie (samenhang) te bevorderen.

  • Groepsprocessen

    • Onderneem met de leidinggevenden van een speltak een teambuildingactiviteit, je kan hiervoor de zeven teambuilding spellen met impact of teamoefening gebruiken. Bespreek daarna met de leidinggevenden wat dit met hen heeft gedaan. Wat voor invloed had dit op het team en het groepsproces? Het is een uitdaging om hiervoor een speltak te nemen welke niet zo lekker draait.
    • Teams bestaan uit verschillende mensen, ieder met zijn of haar eigen manier van werken. De Britse onderzoeker Belbin onderscheidde negen verschillende teamrollen. Laat iedere leidinggevende van een bepaalde speltak de test de teamrollen van Belbin invullen. Bekijk daarna samen de eerste drie voorkeursrollen van iedere leidinggevende en bekijk welke beschrijving er bij iedere rol hoort. Nu we van elkaar weten welke rol we hebben begrijpen we dan wat voor invloed dit binnen het team heeft? Deze opdracht kan je ook binnen je groepsbestuur uitvoeren.

  • Groepsprocessen
    Scouting Nederland biedt de landelijke trainingen groepsprocessen & teamsamenwerking aan. Tijdens deze training wordt er actief en interactief aan de slag gegaan met groepsprocessen en teamrollen. Ben je geïnteresseerd hoe groepen/teams werken en wil je eens lekker experimenteren? Dan is dit een leuke training voor jou! Kijk in Scouts Online wanneer deze training wordt gegeven.

  • Groepsprocessen
    Het rolkompas voor teams is een hulpmiddel dat teams in staat stelt om de collectieve ambitie van het team helder te krijgen. Je gebruikt dit hulpmiddel om met het hele team gezamenlijk te komen tot een helder beeld, door het beantwoorden van vijf hoofdvragen op vijf thema’s: waarom, waar, rollen, bagage en belofte. Deze vragen worden door het team gezamenlijk beantwoord.

    Ga in gesprek met leiding van een speltak en gebruik het rolkompas als leidraad.

    Motiveren
    Wat motiveert de vrijwilligers en betrokken mensen in en rond jouw groep? Begin de groepsraad met een informeel rondje en vraag alle aanwezigen waarom ze zich inzetten voor de groep of voor Scouting. Vraag ook wat het ze oplevert en wat er zou moeten gebeuren om het met (nog) meer plezier te doen.

Veiligheid

  • Vertrouwen

  • Vertrouwen

  • Vertrouwen
    Vraag twee vrijwilligers om een conflict uit te spreken met jou als groepsbegeleider erbij (of dit na te spelen). Hoe verloopt dit gesprek en hoe zorg jij ervoor dat jij je als onpartijdige derde opstelt? Vraag na het gesprek feedback van de betrokken vrijwilligers. Je kan ook je begeleider vragen als observant.

  • Vertrouwen

    • Voer een 360⁰ feedback ronde uit met wat anderen vinden hoe jij met vertrouwelijke informatie omgaat. Als vrijwilligers jou persoonlijk iets vertellen, hoe ga jij daarmee om?
    • Ga eens bij jezelf na wanneer jij een vertrouwensrol hebt vervuld. Hoe voelde dat voor je? Wat vond je lastig en wat makkelijk? Hoe heb jij een luisterend oor geboden? Waar bleek dat uit? Met wie kan jij zelf praten?

  • Vertrouwen

    • Ga in gesprek met jullie vertrouwenspersoon. Wanneer word hij/zij ingezet? Wat zie jij in de groep waarbij je het idee hebt dat de vertrouwenspersoon ingezet kan worden? Komt dat overeen met de ideeën die de vertrouwenspersoon heeft?
    • Ga in gesprek met vrijwilligers. Wanneer hebben zij jou iets in vertrouwen verteld? Hoe vonden zij dat jij daarmee omging? Voelden ze zich gehoord? Als je nog niet in staat bent geweest om een vertrouwelijk gesprek te voeren met iemand, vraag dan een vrijwilliger om een gesprek met je na te spelen.

Bevorderen van de samenwerking

  • Reflecteren
    Reflecteren is een belangrijke vaardigheid die je kunt leren. In deze video wordt uitgelegd hoe je dat het beste kunt doen. Reflecteren is een manier om van jezelf te leren. Op die manier leer je jezelf steeds beter kennen en weet je hoe je door kunt groeien en verder kunt komen in je leven.

    Reflectiecirkel
    Deze kennisclip gaat over de reflectiecirkel van Korthagen en behandelt hoe de vijf fasen je eigen ontwikkeling kunnen sturen.

  • Reflecteren
    Op Carrieretijger kun je een stuk lezen over reflecteren en zelfreflectie. Reflecteren is een belangrijke competentie en vooral een veelgebruikte term. De volgende onderwerpen komen in het stuk aan bod:

    • Wat houdt reflecteren in?
    • Hoe moet je reflecteren?
    • Reflecteren is niet hetzelfde als evalueren
    • Zelfreflectie
    • Tips voor het reflecteren

    Grenzen aangeven in drie stappen
    Grenzen overschrijden is dé nummer één veroorzaker van niet-assertieve situaties. Sterker nog: assertief zijn betekent je grenzen aangeven en beschermen. Leer hoe je op een gezonde en assertieve manier met jouw grenzen omgaat, zodat niemand (inclusief jezelf) ze overschrijdt – in drie stappen.

  • Persoonlijke kwaliteit / zelfkennis
    Feedback van andere mensen krijgen is waardevol. Het geeft je inzicht in jouw sterke punten en jouw ontwikkelingsmogelijkheden, maar ook hoe andere mensen jou ervaren. Met de 360°- methode vraag je verschillende mensen om een aantal persoonlijke vragen over jou te beantwoorden (neem minimaal drie verschillende vrijwilligers). Bespreek het resultaat met jouw begeleider. Je kan hiervoor dit formulier gebruiken.

  • Reflecteren
    Reflecteer je eigen gedrag volgens het kernkwadrant van Ofman en de reflectiecirkel van Korthagen. Op deze website staat ook het nut van reflecteren genoemd. Bespreek je bevindingen met je begeleider.

    Zelfkennis
    Wat zijn jouw grenzen en beperkingen? Bekijk diverse groep- of regio activiteiten en kijk wanneer jij je grenzen hebt aangegeven. In wat voor situatie was je toen? Wat deed het met jou toen jij je grenzen aangaf en hoe reageerde de ander?

  • Persoonlijke kwaliteit / zelfkennis
    Ga met je begeleider in gesprek over je beperkingen. Waar ben jij goed in en welke onderwerpen vind je lastiger? Waar kan jij binnen of buiten Scouting hulp zoeken als je die nodig hebt?

Scouting Academy