Bestuurscompetenties

Scouting in de samenleving
In module 2 voor leidinggevenden gaat het laatste hoofdstuk (hoofdstuk 3.4) over de maatschappelijke rol van Scouting.

Impact van Scouting
Lees het Onderzoeksrapport sociaal economische impact Scouting Nederland.

Het vrijwilligerswerk van Scouting Nederland bespaart de samenleving jaarlijks zo’n 160 miljoen euro. Dit concludeert adviesbureau voor duurzaam ondernemen Steward Redqueen op basis van wetenschappelijk onderzoek en interviews met respondenten. De inzet van 25.000 vrijwilligers heeft significant positieve effecten op gezondheid, opleiding en persoonlijkheidsvorming onder de 87.000 jongere leden van Scouting Nederland.

Scouting in de samenleving
Op de activiteitenbank kan je zoeken op “Samenleving” onder “activiteitengebied”. Onderzoek of er ideeën tussen zitten welke voor jouw groep uitgevoerd kunnen worden. Bespreek deze ideeën binnen je groepsbestuur.

Meerwaarde van Scouting
Ga bij jezelf na wat jij binnen Scouting hebt geleerd en wat je buiten Scouting ook kan gebruiken. Bekijk welke vaardigheden je kunt gebruiken in een sollicitatiebrief of CV. Bespreek dit met iemand in je groep, bijvoorbeeld de praktijkbegeleider of iemand uit het groepsbestuur.

Scouting in de samenleving

• Ga met een Scoutinggroep in de buurt in gesprek om te kijken wat je samen kan betekenen voor je omgeving. Wat organiseert de andere groep aan activiteiten voor de samenleving? Waar kunnen jullie elkaar aanvullen? Wat kunnen jullie in samenwerking organiseren?
• Bespreek met je groepsbestuur wat jullie met jullie groep doen aan Scouting in de samenleving. Wat doen jullie aan activiteiten in jullie wijk of woonplaats? Zijn dit activiteiten welke jaarlijks terugkomen? Is er behoefte aan deze activiteiten bij diegene waar de activiteit voor bedoeld is (bijvoorbeeld ouderen)? Wat voor contact is er met de media, voorafgaand aan de activiteit en nadat een activiteit is geweest?
• Bespreek met de teamleiders wat jullie als groep doen aan Scouting in de samenleving. Worden de jeugdleden betrokken in de activiteitenkeuze voor een anderen? Wat leren jeugdleden van het doen van een activiteit voor de samenleving?
• Bespreek met leidinggevenden wat Scouting voor meerwaarde heeft voor hen. Wat hebben ze geleerd bij Scouting wat ze ook gebruiken buiten Scouting? Wat is de meerwaarde van Scouting welke de leidinggevenden mee willen geven aan het jeugdlid?

Bemiddeling begeleiden en afronden/ bemiddelingsproces
Bekijk onderstaande filmpjes over bemiddelen:

• Bemiddelingsgesprek: hoe het wel moet.
• Hoe verloopt een bemiddelingsgesprek.
• Conflicthantering bemiddelaar.
• Hoe voorkom je dat een meningsverschil oploopt tot een vervelend conflict?

Bemiddeling begeleiden en afronden
Tijdens een bemiddelingsgesprek kan je als hulpmiddel het Spiekbriefje voor bemiddelen gebruiken. Dit geeft je handvatten voor het gesprek.

Bemiddelingsproces
Scouting Nederland heeft een stuk geschreven over geschillen en welke stappen je daarin kan nemen. Het stuk eindigt met een flyer van het bemiddelingsteam.

Tevens kan je op de managementwebsite lezen over conflictstijlen waarbij ze gebruik maken van het Thomas-Kilmann model. En wat moet je doen bij een escalatie van een conflict?

Tenslotte nog tien tips om een conflict op te lossen.

Bemiddeling begeleiden en afronden
Vraag twee vrijwilligers om met je te oefenen in de stappen van bemiddelen. Laat een conflict uitspelen tussen de twee vrijwilligers met jou als bemiddelaar. Neem alle stappen van bemiddelen door. Film jezelf of vraag een observator om deze oefening na te bespreken.

Bemiddeling begeleiden en afronden
Volg de online training over bemiddelen, traintool. Met traintool ga je alle stappen van het bemiddelen oefenen met behulp van filmpjes. Tijdens zo’n filmpje zie je een conflict, jij bent daarbij de bemiddelaar. Tijdens deze training kan je oefenen hoe jij moet reageren als bemiddelaar door jezelf op te nemen. Deze filmpjes kan je bespreken met je begeleider.

De kosten van traintool zijn € 10,-. Inschrijven kan via Scouts Online.

Bemiddeling begeleiden en afronden
Ga in gesprek met iemand uit je groepsbestuur over wat te doen wanneer er een conflict is in de groep.

Neem onderstaande punten mee in jullie gesprek:

• Hoe kom je te weten dat er een conflict is?
• Hoe weten ze jou te vinden?
• Wie onderneemt er actie?
• Wie gaat bemiddelen?
• Is alle kennis binnen jullie groep aanwezig?
• Wie kan je inschakelen als je vastloopt in de bemiddeling/ conflict?

Diversiteit
Deze video laat de kracht van diversiteit op de werkvloer zien. Dit voorbeeld is makkelijk om te zetten binnen je groep. Hoe zit het met de diversiteit binnen jouw groep?

Diversiteit
Er zijn diverse artikelen te vinden over diversiteit:

• Infoblad transgender van Scouting Nederland
• Kinderen met een beperkingen binnen je groep
• Meiden in Scouting
• Facebookpagina Netwerk Open en divers
• Pesten
• Informatie LHBT+

Respect
Als je respectvol wilt zijn, probeer je dan in iemand anders te verplaatsen en gedraag je op een manier waaruit blijkt dat je de ander serieus neemt. Respectvol zijn betekent in essentie dat je de mening, tijd en ruimte van anderen waardeert. Op de website WikiHow gaan ze uit van drie methoden: basisrespect tonen, respectvol communiceren en respectvol door het leven gaan.

Minima
Ook Scouting kost geld, denk maar aan de contributie, kleding en kampen. Bekijk wat voor mogelijkheid er binnen jullie woonplaats is voor mensen met een minimum inkomen. Zijn er regelingen waarmee zij hun hobby’s kunnen betalen? Informeer hierover binnen jullie gemeente en bespreek de mogelijkheden binnen je groepsbestuur. Bekijk ook de regeling van Scouting Nederland.

Scouts met een beperking
Hoe bereikbaar is jullie groep? De drempeltest is tot stand gekomen na overleg met kinderen en hun ouders en hierin worden de aspecten genoemd die ouders en kinderen met een beperking belangrijk vinden voor Scouting. Daarbij vind je een aantal suggesties waarmee je kunt inspelen op de wensen van ouders en kinderen.

Voer de drempeltest uit en bespreek die binnen het groepsbestuur. Hoe bereikbaar zijn jullie voor kinderen met een handicap?

Diversiteit
Om inzicht te krijgen in diversiteit, moet je ook weten hoe het binnen jullie groep gesteld is. Welke diversiteit heb je binnen je vrijwilligers en jeugdleden van de groep? (Man/vrouw/anders, leeftijd, karakter, sociale klasse, opleidingsniveau, seksuele geaardheid, religie, lichamelijke mogelijkheden, enz.)

Is dit het gewenste niveau? Hoe kan je dat eventueel veranderen? Bespreek de uitkomst van deze vraag binnen je groepsbestuur. Hoe maak je het bereiken van het gewenste niveau bespreekbaar met de leiding?

Ga in gesprek met een Scoutinggroep in de buurt, hoe is bij hen de diversiteit binnen de groep? Organiseren zij bijvoorbeeld speciale meidendagen? Wat kan je van hun groep meenemen naar je eigen groep aan ideeën over diversiteit?

Evalueren
Er zijn verschillende manieren om te evalueren. Goed evalueren is moeilijker dan je denkt. Dit komt onder andere doordat je vaak snel iets vindt van de resultaten die je behaald hebt. Dit leidt nogal eens tot snelle conclusies en oplossingen, waarbij je de achterliggende problemen doorgaans niet boven tafel krijgen. Lees het stappenplan: evalueren doe je zo of evalueren in vier simpele stappen.

Houd je ervan om actief te evalueren? Neem dan de evaluatievormen op de website van Scouting Nederland door.

Evalueren
Bespreek met de speltakteams het jaar- of halfjaarprogramma. Komen alle aspecten van de spelvisie terug in het programma? Gebruik eventueel het Spiekbriefje van spel. Vraag de praktijkbegeleider om hierbij betrokken te zijn.

Evalueer met alle betrokken het vrijwilligersbeleid, pas hiervoor de team intervisietechniek toe.

Planning en organisatie
Maak met het groepsbestuur en/of de speltakken een planning voor de groeps- en bestuursactiviteiten. Gebruik voor de bestuurlijke en beheerstaken eens de
Eisenhouwer matrix. Bespreek het resultaat met het groepsbestuur. Krijgen de juiste zaken prioriteit?

Evalueren
Evalueer met de speltakteams het afgelopen half jaar, kijk ook hoe het team nu en in het komende half jaar scoort op het teamprofiel.

Evalueren / planning en organisatie
Bespreek met de praktijkbegeleider en het groepsbestuur hoe het vrijwilligersbeleid zich heeft ontwikkeld en moet gaan ontwikkelen. Maak een projectplan, bewaak de voortgang en evalueer of het doel wordt bereikt.

Planning en organisatie
Maak een planning voor jezelf voor het komende jaar waarin je de groepsbegeleidersactiviteiten invult. Denk hierbij aan groepsbestuursvergaderingen, formele en informele voortgangsgesprekken, waarderingsmomenten, inwerktrajecten etcetera. Ga in gesprek met een groepsbegeleider van een andere groep, hoe ziet haar/zijn schema eruit, wat zijn de verschillen, waarom zijn er verschillen?

Veiligheidsbladen
Scouting Nederland heeft veiligheidsbladen uitgegeven om je te helpen bij het veilig organiseren van activiteiten. Bij ieder veiligheidsblad hoort een checklist, zodat je snel en gemakkelijk kunt afvinken of je in de betreffende situatie alle voorzorgsmaatregelen hebt genomen voor een veilig Scoutingspel.

Protocol grensoverschrijdend gedrag
Het kan zijn dat je binnen je groep te maken krijgt met grensoverschrijdend gedrag. Hierbij kun je denken aan fraude, geweld of seksueel misbruik. In dit geval is het de bedoeling dat je gebruik maakt van het Protocol grensoverschrijdend gedrag van Scouting Nederland, zodat je zeker weet dat je met de juiste informatie en richtlijnen werkt. Het huishoudelijk reglement van Scouting Nederland schrijft voor dat er een meldplicht is bij een vermoeden van grensoverschrijdend gedrag. Natuurlijk kun je ook altijd terecht bij het landelijk opvangteam voor meer informatie en ondersteuning.

Gedragscode
Als vrijwilliger onderschrijf jij ook de gedragscode van Scouting Nederland. Lees deze door om exact te weten wat erin staat.

Persoonsgegevens
Bij Scouting staan de algemene afspraken omtrent het bewaren en beschermen van persoonsgegevens beschreven in het Privacy beleid Scouting Nederland . Hierin staat ook vermeld hoe we omgaan met het melden van datalekken. Het hebben en naleven van dit beleid is voor alle organisatieonderdelen van belang. De toezichthouder kan torenhoge boetes uitdelen - ook aan verenigingen! - als niet aan de wetgeving is voldaan. Als groep heb je daarmee nog niet aan alle 'eisen' voldaan. Scouting Nederland heeft een stappenplan gemaakt om met de AVG aan de slag te gaan.

VOG
Een verplichte Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is één van de maatregelen die Scouting Nederland getroffen heeft om binnen de organisatie een veilige omgeving voor kinderen te bieden. Hoe is de status binnen jouw groep?

Sociale veiligheid
Als je te maken krijgt met geweld binnen of buiten je groep, dan kun je daar altijd wat aan doen. Of het nu om jezelf gaat of om iemand anders. Of je nu vermoedens hebt, of het zeker weet: je zorgen delen is een belangrijke eerste stap. Veilig thuis is er om je te helpen bij die eerste stap naar hulp en advies. Er zijn lokale organisaties, via de Rijkspagina kom je ermee in contact. In de Toolkit voor een veilig thuis vind je achtergrondinformatie, posters en een checklist.

Veilig werkklimaat / sociale veiligheid
Welk gedrag accepteer je als groep wel of niet? Zijn er afspraken over taalgebruik, straffen, roken, alcohol, pesten, enzovoort?

Staan de waarden en normen van jouw groep op papier? Zo ja, houd dit document eens tegen het licht. Zo nee, zet jullie ongeschreven regels en omgangsvormen eens op papier, zodat iedereen weet wat er verwacht wordt.

VOG
Bekijk in Scouts Online of alle vrijwilligers een VOG bezitten. Zo niet, bespreek dit binnen het groepsbestuur en vraag de VOG’s aan. Hoe is het beleid van de groep omtrent het aanvragen van een VOG? Wie doet deze aanvraag en wie houdt in de gaten dat hij ook binnenkomt?

Veiligheidsbladen
Bespreek met de praktijkbegeleider welke veiligheidsbladen het meest van toepassing zijn voor jullie groep. Hoe brengen jullie deze veiligheidsbladen onder de aandacht van je groepsbestuur en vrijwilligers?

Gedragscode
Bespreek de stappen van het Protocol grensoverschrijdend gedrag binnen het groepsbestuur. Als het bestuur op dit moment het protocol in werking zou moeten stellen, wie vormen dan een tweemanschap? Wie is er op dit moment het meest geschikt om in het tweemanschap te zitten? Onderzoek met het bestuur de stappen die moeten worden genomen. Tegen welke stappen zie je op? Hoe ondersteun je elkaar?

Sociale veiligheid
Om te voorkomen dat er grensoverschrijdend gedrag voorkomt in de groep, is een veilige omgeving belangrijk. Wat zijn in jouw groep de afspraken hierover? Doet jouw groep voldoende om grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan en bespreekbaar te maken? Wat gaat er goed en wat kan er beter? Met welke frequentie staat dit onderwerp op de agenda binnen het groepsbestuur en groepsraad?

Heeft de groep hierover een training gevolgd en zo ja, hoe lang geleden was dit? Wie van de vrijwilligers kan een training gebruiken en om de hoeveel tijd is een opfriscursus aan te raden?

Veiligheidsbladen
Wanneer en hoe heb je voor het laatst een veiligheidsblad van Scouting Nederland toegepast? Welke punten van het veiligheidsblad waren toen nieuw voor je?
Waarom zijn de veiligheidsbladen ook binnen jouw functie belangrijk?

Gedragscode
Op alle functieprofielen en kwalificatiekaarten staat bij het basisniveau dat de vrijwilliger de gedragscode van Scouting Nederland onderschrijft. Zijn de vrijwilligers binnen jouw groep op de hoogte van deze gedragscode? Vraag in een groepsraad hoeveel vrijwilligers weten wat de gedragscode inhoudt. Zijn er voldoende vrijwilligers op de hoogte van de gedragscode, is er actie nodig vanuit het bestuur in de vorm van een workshop over de gedragscode? Wat vind jij het belangrijkste in de gedragscode? Wat wil jij overbrengen uit de gedragscode naar de vrijwilligers?

Vertrouwensband
Voer een gesprek met een leidinggevende over hoe je een vertrouwensband opbouwt met jouw medeleiding en je jeugdleden. Film dit gesprek om vervolgens te evalueren met jouw begeleider. Hoe ging het gesprek, wat voor vertrouwensband heeft de groepsbegeleider met de leidinggevende? Waaruit blijkt dat uit het filmpje?

Privacywetgeving
Ga in gesprek met leidinggevenden over wat zij delen op social media (Facebook, Instagram e.d.) over Scouting. Welke informatie en foto’s zetten ze erop? Welke afspraken zijn hierover binnen de groep gemaakt?

Welke informatie van jeugdleden hebben leidinggevenden in de kast staan? Wat nemen ze aan persoonlijke informatie mee als de speltak op kamp gaat? Wat gebeurt er vervolgens met die informatie? Is dit bij alle speltakken op het niveau zoals het groepsbestuur dit heeft afgesproken?

Bekijk de video over teamprofielen. Hoe is het gesteld met de speltakken van jouw groep?

Kwaliteit van je Scoutinggroep
Voor vrijwilligers, zoals leiding in jouw groep, kan het prettig zijn om jaarlijks een voortgangsgesprek te houden. Passen de beloftes en verwachtingen nog? Voelt iemand zich nog verbonden? Is de vrijwilliger nog geboeid? Hoe is er gewerkt aan leerdoelen? Zijn we allemaal tevreden over de groei? Of moet er iets anders gaan gebeuren? Bijvoorbeeld in de functie, in de samenwerking of in het leren.

Functioneren van het eigen team
Pak het huishoudelijk reglement van Scouting Nederland er eens bij en lees eens door wat over besturen wordt geschreven. Welke artikelen zijn te betrekken op jouw groep? Werken jullie volgens het reglement? Waar verschilt de werkwijze met het reglement?

Lees de vier inzichten voor een verenigingsbestuur. Dit is een praktisch boekje met handvatten om een betere bestuurder te worden binnen de vereniging. De vier inzichten helpen je om de juiste focus te houden binnen de vereniging en inzicht te krijgen in jezelf en anderen.

Kwaliteit van je Scoutinggroep
Organiseer een bijeenkomst met ieder speltakteam, introduceer het teamprofiel. Vul gezamenlijk de volgende vragen in. Vergelijk de uitkomst met het bijbehorende teamprofiel.

Vragen:

• Aantal jeugdleden …….
• Aantal leiding ….…
• Aantal gekwalificeerde leiding …….
• Aantal gekwalificeerde teamleiders …….
• Aantal leiding met EHBO/EHV/BHV …….
• Aantal leiding met kamp kwalificatie …….
  

Waar bevindt het team zich op het teamprofiel? Bevindt jouw team zich op het minimumniveau of op gewenst niveau? Bespreek met de praktijkbegeleider de uitkomst en bekijk samen hoe je de speltak naar het gewenste niveau zou kunnen krijgen.

Teamprofiel
Organiseer een bijeenkomst met ieder speltakteam, introduceer het teamprofiel, vul dit gezamenlijk in en bespreek wat jullie gewenste niveau over zes en twaalf maanden is. Maak een actieplan hoe jullie dit doel gaan bereiken en wie waarvoor verantwoordelijk is. Organiseer ieder drie maanden een evaluatiemoment.

Kwaliteitenspel
Speel het kwaliteitenspel (zie bijvoorbeeld https://www.kwaliteitenspel.nl/nl/) met het groepsbestuur en met de speltakteams. Evalueer dit op o.a. de volgende onderwerpen:

• Wat zijn de verschillen tussen de teams?
• Welk team blinkt waar in uit?
• Wat zijn per team de aandachtspunten?
• Hoe kun je de kwaliteiten van het ene team inzetten om een ander team te ondersteunen?
• Wat is je planning om de komende tijd te gaan doen?

Persoonlijke kwaliteit / zelfkennis
Feedback van andere mensen krijgen is waardevol. Het geeft je inzicht in jouw sterke punten en jouw ontwikkelingsmogelijkheden, maar ook in hoe andere mensen jou ervaren. Met de 360°- methode vraag je verschillende mensen om een aantal persoonlijke vragen over jou te beantwoorden (neem minimaal 3 verschillende vrijwilligers). Bespreek het resultaat met jouw begeleider. Gebruik hiervoor het bijbehorende formulier.

Functioneren van het eigen team
Welke taakverdeling hebben jullie binnen het groepsbestuur? Speel met het gehele bestuur de blokkendoos voor besturen om de taakverdeling helder te krijgen. Lees wel eerst de handleiding door.

Kwaliteit van je Scoutinggroep
Volg de training gesprektechnieken van Scouting Academy om je te bekwamen in gesprekstechnieken voor bijvoorbeeld feedback geven en het voeren van voortgangsgesprekken.

Persoonlijke kwaliteit / zelfkennis
De Gilwell-training is een persoonlijke training. In een Gilwell-training krijg je meer inzicht in jouw eigen gedrag en drijfveren en zo leer je jezelf beter kennen. Tijdens de training bekijk je waar jij aan wilt werken en ga je vervolgens daarmee aan de slag. De training is maatwerk, waarbij voor iedere deelnemer naar de beste leerervaring wordt gezocht. Ontwikkel jezelf en neem deel aan een Gilwell-training.

Persoonlijke kwaliteit / zelfkennis
Binnen Scouting heb je te maken met een voorbeeldfunctie. Op de website van De Steven staat een artikel over de voorbeeldfunctie van een leidinggevende. Als je dit leest, hoe kun je dit van toepassing maken voor jouw eigen functie?

Kwaliteit van je Scoutinggroep

• Bespreek gezamenlijk met de praktijkbegeleider en de speltakteams of jullie willen deelnemen aan het project Spelkwaliteit. Motiveer waarom je dit wel of niet doet. Als jullie besluiten om deel te nemen, neem dan contact op met de praktijkcoach van je regio.
• Organiseer een bijeenkomst met de vrijwilligers van je groep en een andere vrijwilligersorganisatie in de buurt om ervaringen te wisselen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan omgang met probleemgedrag en omgang met en het betrekken van ouders bij de vereniging.

Groep
Scouting Nederland ziet dat Scoutingbesturen vijf rollen hebben. Lees alles over (ster)besturen om goed samen te werken.

Groepsbestuursontwikkeling
De rol van het groepsbestuur heeft grote invloed op de kwaliteit van de groep. In groepen waar het groepsbestuur hoger gewaardeerd wordt, is ook de motivatie bij leidinggevenden hoger en wordt er meer bereikt in de groep. Een excellerende groep heeft een slagvaardig bestuur dat weet wat er van het bestuur wordt verwacht.

Bestuursontwikkeling is niet alleen nuttig voor nieuwe besturen, maar juist ook voor besturen die willen kijken of ze het (als team) goed doen of tijd willen maken om vooruit te kijken. Informeer bij je regio of er al bestuursontwikkeling is geweest binnen jullie regio. Je kan voor informatie vragen naar de mogelijkheden voor bestuursontwikkeling door een mail te sturen naar sterbesturen@scouting.nl.

Groep
Hoe betrek je oud-leden en plusscouts binnen je groep? Onderzoek de behoefte van oud-leden en plusscouts. Waarin zouden ze nog betrokken willen zijn binnen de groep? Onderzoek bij welke activiteit ze betrokken willen worden en welke invulling ze daarin kunnen krijgen. Bespreek dit binnen het groepsbestuur.

Regio / netwerken
In sommige regio’s wordt een bijeenkomst voor groepsbegeleiders georganiseerd. Neem deel aan zo’n bijeenkomst. Indien dit niet gebeurt in jouw regio, informeer bij je regio of er een georganiseerd kan worden of neem zelf het initiatief.

Regio / netwerken
Geef zelf het goede voorbeeld en blijf jezelf (zichtbaar) ontwikkelen. Daar ben je veelal ongemerkt mee bezig, maar doe het bewust en kies voor iets nieuws. Ga naar een evenement of activiteit waar je nog nooit eerder geweest bent: LOSA (landelijke ontmoetingsdag Scouting Academy), RIO (inter-)regionaal inhoudelijk overleg Scouting Academy/HRM/Spel, Scoutiviteit, Scout-In, een landelijke training of een relevante training buiten Scouting.

Regio / netwerken
Scouting is een maatschappelijk betrokken organisatie. Maak een inventarisatie van de overige relevante organisaties in het jeugd- en jongerenwerk. Met welke organisaties heb je een band? Met welke organisaties zou je graag verbonden willen zijn? Hoe ziet het netwerk van jullie groep eruit? Wat zou je graag willen veranderen?

Groep
Ga in gesprek met de praktijkbegeleider over de ontwikkeling van persoonlijke competenties van vrijwilligers. In hoeverre passen deze persoonlijke competenties bij de functie welke de vrijwilliger bekleed?