Groeitrajecten

Met veel Scoutinggroepen gaat het goed: ze groeien, zowel in aantallen jeugdleden als vrijwilligers. Toch zijn er nog veel groepen waar het met de ledenontwikkeling helaas nog niet zo goed gaat. Zelfs groepen, waarmee het enkele jaren geleden nog goed ging, zijn nu soms in de gevarenzone beland. Daarnaast zijn er groepen die een sterke wens hebben hun continuïteit veilig te stellen. Het groeitraject wil groepen helpen om samen met andere groepen en/of de regio hun continuïteit te verbeteren.

Groepen kunnen daarom gebruik maken van procesbegeleiding bij de groeicirkelmethodiek. Liggen de grootste uitdagingen buiten de groep in het vinden en binden van (jeugd)leden? Dan is de groeicirkel een passende methodiek!

Groeicirkel

De groeicirkel is een handige methodiek waarmee je als groep aan de slag kunt met groei. Je kunt op verschillende plekken in de cirkel 'instappen', net waar je als groep behoefte aan hebt.

De cirkel is primair ontwikkeld voor de groei van leden bij groepen. Vrijwilligers maken daar vaak onderdeel van uit. Uit het doorlopen van de groeicirkel kan komen dat de groei van de vrijwilligers zelfs een voorwaarde is voor groei van het ledenaantal bij de groep. Daar waar gesproken wordt over 'groep(en)' kan natuurlijk ook de vereniging, stichting, regio of kring worden gelezen. Bij regio's gaat de groeicirkel over het verkrijgen van meer leden bij de regioactiviteiten en bijvoorbeeld trainingen. Je kunt de groeicirkel in de regio ook gebruiken voor de groei van het totaal aantal leden in de regio, maar dat vraagt wel een eigen vertaalslag van de groeicirkel naar de wijze van ondersteuning van groepen in de regio.

Gebruik van de groeicirkel in jouw Scoutinggroep

Draagvlak voor jullie groeitraject is enorm belangrijk. Beslissen bij meerderheid van stemmen is daarom niet de beste methode. Streef naar consensus. In de participatietoolkit van Scouting Nederland vind je allerlei werkvormen om tot consensus te komen. Vraag naar het waarom als iemand het niet eens is met een voorstel probeer daarna het voorstel opnieuw te formuleren op een manier dat ook deze persoon zich erin kan vinden. Natuurlijk zal consensus niet in alle gevallen mogelijk zijn, maar het is het waard je er tot het uiterste voor in te spannen.

Je kunt uiteraard zelf bepalen of je de groeicirkel doorloopt in een paar avonden of dat je er liever (ook) een hele dag voor uittrekt. Het belangrijkste is dat je steeds een balans weet te vinden tussen snelheid en zorgvuldigheid. Een beetje tempo is goed, omdat niet iedereen houdt van stilzitten of lange discussies en het belangrijk is om wél iedereen enthousiast te houden. Het is echter ook belangrijk dat je voldoende tijd neemt om goed na te denken wat je gaat doen en om iedereen de kans te geven daarover mee te praten. Het voorbereiden of uitwerken van de stappen met een voorbereidingsteam kan helpen om de groeicirkel sneller te doorlopen, maar kan wel gevolgen hebben voor het gevoel van betrokkenheid in je groep en het draagvlak voor de gemaakte keuzes. Wees je daarvan bewust.

Gebruik van de groeicirkel in de regio

De groeicirkel is primair ontwikkeld voor Scoutinggroepen, maar kan ook door regio’s gebruikt worden. Wees je er in dat geval wel van bewust dat er grote verschillen kunnen bestaan tussen groepen binnen een regio. Bedenk ook dat voor een regionaal groeiplan draagvlak in de afzonderlijke groepen essentieel is. Een regionaal groeiplan vereist daarom óók bijeenkomsten per groep. Als je in de regio met de groeicirkel aan de slag gaat, kan je de handleiding onderaan deze pagina als basis gebruiken. Je zult daarnaast echter zelf moeten nadenken over de manier waarop je omgaat met de verschillen tussen groepen en hoe je zorgt voor voldoende draagvlak bij de verschillende Scoutinggroepen in jouw regio.

Hulpmiddelen bij het gebruik van de groeicirkel

In de linkjes van filmpjes hieronder vind je wat tips en hulpmiddelen die bij álle stappen in de groeicirkel van pas kunnen komen. Ze hebben vooral betrekking op het vergroten van draagvlak, het geven van feedback, het leiden van discussies en het geven van presentaties.

De deep democracy-methode kan je helpen om de discussie in je groep zo te voeren dat je optimaal gebruikt van alle ideeën en meningen in de groep
De Golden Circle methodiek van Simon Sinek
De Demming Circle (Plan, Do, Check, Act)
Groepsontwikkeling Scout-In15
Van jeugdlid naar leiding
Boost je groep
Bestuurscoaching voor groepsbesturen
Toekomstvisie Scouting in Nederland
Participatietoolkit

Daarnaast is een handleiding geschreven Op weg naar groei. In de hoofdstukken van deze handleiding vind je tips, voorbeelden en inspiratie bij de afzonderlijke stappen van de groeicirkel. Ook zullen er verwijzingen zijn naar documenten op de website van Scouting Nederland. Wanneer een document is opgenomen op de website zal het cursief- en vetgedrukt en met een eindnoot worden weergegeven.

Supportteam Groei

De groeicirkel en de handleiding zijn gemaakt door de ontwikkelaars van supportteam Groei, een groep landelijke vrijwilligers. Het supportteam Groei wil Scoutinggroepen helpen hun (jeugd)ledenaantal te vergroten door het ontwikkelen en uitrollen van een groeimethode en andere vormen van ondersteuning. Zo kunnen nóg meer kinderen, jongeren en volwassenen zich persoonlijk ontwikkelen door de uitdagende activiteiten die Scouting biedt. De handleiding en methode zijn niet statisch maar voortdurend in ontwikkeling door de ervaringen die we met elkaar opdoen. Heb je suggesties voor verbetering van de groeicirkel of deze handleiding of wil je meer weten? Mail naar groeiteam@scouting.nl.

Begeleiding door het supportteam Groei en de eigen regio

De eigen regio en het supportteam Groei kan jullie ook bij je groeitraject ondersteunen door mee te denken over jullie traject, door jullie in contact te brengen met andere groepen of andere scouts en door jullie op weg te helpen met kennis, expertise en materialen. Veel groepen starten hun traject met een intakegesprek of een intakebijeenkomst met het supportteam Groei en de regio. De begeleiding na deze intake varieert en is afhankelijk van de wensen van de groep. Het is ook mogelijk om samen met enkele groepen (in de buurt) te starten en samen een groeiplatform te vormen. Heb je interesse, mail naar groeiteam@scouting.nl als je ook begeleiding bij je groeitraject wilt.

Groeiplatform

Wanneer je met andere groepen in je buurt samen een groeitraject doet, kunnen jullie informatie met elkaar delen in Basecamp. Dit is een online omgeving waar je documenten kunt delen, kunt chatten, afspraken kunt maken en elkaar kunt vinden. Door informatie met elkaar te delen, kan je snellere slagen maken in jullie groeiambitie. Je hoeft elkaar zeker niet als concurrenten te zien, want uit ervaring weten we dat door een betere samenwerking tussen groepen er synergie ontstaat in het vinden van nieuwe (jeugd)leden. Je kunt je ook aansluiten bij een groeiplatform wanneer je geen directe begeleiding van het supportteam Groei of de regio verwacht. Jullie vormen dan samen met andere groepen een platform.
Wil je je ook aansluiten of een eigen groeiplatform gaan vormen? Mail dan naar groeiteam@scouting.nl. Geef hier je belangrijkste groeireden aan en vermeld van twee contactpersonen de naam, het e-mailadres, mobiele nummer en de functie. Het is aan te raden dat één van de contactpersonen een bestuurslid is.

Voorbeeld van een groeitraject

Wat	Wanneer	Begeleiding mogelijk?	Wie	Opmerkingen
1a. Intakegesprek	Zo snel mogelijk na de aanmelding bij regio of groeiteam	Met de coaches van land en regio	Twee bestuursleden en twee kaderleden met regionale- en landelijke coach	Is voor een individueel traject
1b. Intakebijeenkomst	Idem	Met de coaches van land en regio	Intakegesprek met minimaal drie andere groepen samen	Is voor een traject met meerdere groepen samen
2. Introductiebijeenkomst	Binnen 4 weken na de intake	Zelf met een voorbeeldpresentatie	Bijvoorbeeld in de groepsraad
3a. Startbijeenkomst stap 1, 2 en 3 van de groeicirkel doornemen	Bij voorkeur binnen 4 weken na de introductiebijeenkomst	Kan zelf, maar ook met begeleiding van de coaches van land en regio	Met de gehele groep	Voor een traject van 1 groep
3b. Startbijeenkomst stap 1, 2 en 3 van de groeicirkel doornemen	Idem	Idem	Met meerdere groepen	Voor traject van meerdere groepen
4. Formuleren van het groeiplan: stap 4, 5 en 6	Trek hier voldoende tijd voor uit	Zelf met voorbeelden van de website of in het platform. Coaches van het supportteam zijn vraagbaken	In een klein comité of door het bestuur
5. Vaststellen, Uitvoeren en monitoren van het groeiplan	Bij voorkeur voor het einde van het seizoen, zodat in het nieuwe seizoen begonnen kan worden met de uitvoering	Zelf. De coaches van land en regio zijn vraagbaken, maar ook de andere informatie van het land en de regio kan worden gebruikt	In de groepsraad
6a. Evalueren en verbeteren van het plan	Halverwege het seizoen, na afloop van het seizoen en bij het einde van het traject.	Kan zelf, maar ook met begeleiding van de coaches van land en regio	Met de gehele groep samen, in de groepsraad of in een aparte bijeenkomst	Voor een traject van 1 groep
6b. Evalueren en verbeteren van het plan	Idem	Kan zelf, maar ook met begeleiding van de coaches van land en regio. Ook het platform kan helpen.	Met meerdere groepen samen	Voor een traject van meerdere groepen